بیوگرافی نبیل امیری

سلام به همه دوستان. نبیل امیری هستم متولدسال ۱۳۶۷ه ش)درولسوالی شیندندهرات ۱۹ سال سن دارم وخیلی خوشحال هستم ازاینکه این وبلاگ رابروز دادم.وامیدوارم که نظرات تان راباماشریک بسازید.

چندنکته ای پندآمیز

Where love is, God is also.
 
.هر کجا محبت باشد، خدا هم هست 
God is in your heart, yet you search for Him in the wilderness.
 
.خدا در قلب توست و تو در بیابان ها به دنبالش می گردی

The nearer the soul is to God, the less its disturbances,
since the point nearest nearest the circle is subject to the least motion.

.هر چه روح به خدا نزدیکتر باشد، آشفتگی اش کمتر است
.زیرا نزدیک ترین نقطه به مرکز دایره، کمترین تکان را دارد
Every happening, great and small,
is a parable whereby God speak s to us,
and the art of life is to get the message.

هر اتفاقی که می افتد، چه کوچک چه بزرگ، وسیله ای است
.برای آن که خدا با ما حرف بزند و هنر زندگی دریافت این پیام هاست

 

 

اگر مى خواهید دوستى هاى همیشگى داشته باشید و عشق خدائی در

 وجود تون   همیشه با هاتون همراه باشه

در دوستى با دیگران طورى رفتار کنید که دلتان مى خواهد با شما آن گونه رفتار کنند

به حرف هاى دیگران خوب گوش کنید، مردم براى توجه خاص شما ارزش قائل هستند

همیشه به دنبال حرف هاى مثبتى درباره دیگران بگردید، به زودى پى مى برید که احساس بهترى نسبت به همه خواهید داشت

اگر به عنوان شخصى که خطرى ندارد و حامى دیگران است شناخته شوید،

 روابط جدیدى پیدا خواهید کرد

وقتى غلو مى کنید و سعى مى کنید کسى باشید که نیستید مطمئن باشید

 که مردم مى فهمند

مردم را همان طور که هستند، دوست بدارید

وقتى از دوستى ناراحت هستید دل از آنها برنکنید

و به جاى این کار فکرى براى بهبود روابط کنید

سعى نکنید دیگران را تحقیر کنید

گاهى فرصت تنها بودن و تنهایى را به همدیگر بدهید

با قلبتان اگر کسى را دوست داشتید بدانید واقعاً او را دوست دارید

 وگرنه اشتباه مى کنید

دوست دار شما عشق خدائی

*********

مــــــــــــــــــــــــــــــــادر

آبروی اهل دل از خاک پای مادر است

هر چه دارد این جماعت از دعای مادر است.

---

نویسنده:نبیل امیری

معلومات درباره کتابخانه های افغانستان

۱ - کتابخانه عامه  شهر هرات

این کتابخانه در سال ۱۳۱۰  ش   به همت اداره مطبوعات شهر هرات پیریزی  شد. زمانی که کتابخانه های عامه درسال ۱۳۴۵  ش  تشکیل گردید، امور اداری ومسلکی کتابخانه هرات به کتابخانه عامه محول گردید.

۲ -  کتابخانه عامه فاریاب

مطبوعات فاریاب درسال ۱۳۳۱  ش  کتابخانه ای را در شهر میمنه برای استفاده اهالی آن شهر تأسیس کرد. آنگاه که کتابخانه های عامه بمثابه یک اداره ای فعال درتشکیل وزارت اطلاعات وکلتور درسال ۱۳۴۵ ش  ایجاد گردید، کتابخانه عامه فاریاب نیز به این اداره پیوند داده شد تا از امور اداری ومسلکی آن فعالانه  وارسی نماید.

۳ - کتابخانه عامه بلخ

بسال ۱۳۴۳  ش   درشهر مزار شریف تأسیس شد وبه سال ۱۳۴۵ ش  به کتابخانه عامه تعلق گرفت.

۴ - کتابخانه عامه جوزجان

تاسیس کتابخانه عامه جوزجان درشهر شبرغان که مرکز ولایت است به سال ۱۳۴۰ ش عملی شد و از سال ۱۳۴۵ ش به بعد امور آن را کتابخانه های عامه اداره مینماید.

کتابخانه های که در زیر نام برده می شوند، عمو ما بعد از ارزیابی وتحقیق ودرک ضرورت اهل معارف وعرفان وعناصر کتابخوان شهر ها وولایات افغانستان ازطرف  ریاست کتابخانه های عامه در فاصله های زمانی ایکه ذکر شان خواهد آمد، تأسیس گردیده اند.

۱ -  کتابخانه عامه -  هلمند  در شهر لشکرگاه به سال ۱۳۴۵ش 

۲ -  کتابخانه عامه  - ننگرهار درشهر جلال آباد به سال ۱۳۴۵ ش

۳ - کتابخانه عامه  - پکتیا درشهر گردیز به سال ۱۳۴۵  ش

۴ -  کتابخانه عامه  - حکومت کلان خوست  به سال ۱۳۴۵ ش

۵ - کتابخانه عامه  - میربچه کوت درسرای خواجه به سال۱۳۴۵  ش

درتأسیس این کتابخانه ها  تلاش های امام الدین  شیوا یک تن از فرهنگ پروران  وروشن نگران سرای خواجه که در ترکیه تعلیمات عالی را فراگرفته بود و از رسالت فرهنگی اش آگاهی سالم داشت اثر تعیین کننده دارد.  وی تمام کتاب هایی را که  درملکیت خود داشت، بخاطر تأسیس کتابخانه مزبور باین کتابخانه  اهدا کرد. و با اعتبار همان کتابها سنگ  بنای کتابخانه مزبور برای اولین بار گذاشته  شد و احساس انسانی و فرهنگی امام الدین شیوا درتایخ این کتابخانه  مسجل ومخلد گردید.

۶ -  کتابخانه عامه فراه – در سال ۱۳۴۶ ش

۷ -  کتابخانه عامهء بغلان -  درسال ۱۳۴۶ ش

۸ - کتابخانه عامه شهر فیض آباد بدخشان – درسال ۱۳۴۶ ش

۹ - کتابخانه عامه غزنی – درسال ۱۳۵۰ ش

۱۰ - کتابخانه عامه پروان درشهر چاریکار درسال ۱۳۵۰  ش

۱۱ -  کتابخانه  عامه  ایبک  - سمنگان، درسال ۱۳۵۰ش

۱۲ -  رر    رر تالقان  ولایت تخار – درسال ۱۳۵۱  ش

۱۳ -  رر    رر چخچران ، غور  - درسال ۱۳۵۲  ش

۱۴-   رر      رر   لغمان  - در  سال ۱۳۵۲  ش

۱۵ - رر     ررر   برکی برک لوگر   = در سال ۱۳۵۲  ش

۱۶ - رر     رر میدان شار وردک – درسال ۱۳۵۲  ش

۱۷ -  رر   رر بامیان  - درسال  ۱۳۵۲  ش

۱۸ - رر    رر  قلعه نود بادغیس- درسال 1352 ش

۱۹ - رر     رر امام عسی عسقلانی کندز- درسال ۱۳۵۲ ش

۲۰ - رر     رر   ارزگان  - در سال  ۱۳۵۳  ش

۲۱ - رر     رر زابل  - در سال ۱۳۵۵5 ش

۲۲ - رر     رر   اسعد آباد ، کنرها  - در سال ۱۳۵۵ ش

۲۳ - رر     رر   محمود راقی – کاپیسا- سال ۱۳۵۵ش

۲۴ - رر    رر   زرنج ، نیمروز  - درسال ۱۳۵۶  ش

۲۵ -  رر    رر   حکومت اندخوی- درسال ۱۳۵۶  ش

۲۶- رر     رر   خلم ولایت سمنگان – درسال ۱۳۵۶  ش

۲۷ - رر     رر سر پل جوزجان  - درسال ۱۳۵۷ ش

کتابخانه  های عامه ایکه  در زیر معرفی میشوند ، ازکتابخانه های فرعی شهر کابل اند که نظربه تراکم نفوس  ورشد معارف منطقه ، تأسیس کتابخانه را ایجاب می نمودند، از آنرو کتابخانه های  عامه شعبات خود را درمناطق ذیل افتتاح کرد.

۱- کتابخانه  حصه اول خیرخانه، درسال ۱۳۵۸ ش

۲- کتابخانه پنجصد فامیلی ، درسال ۱۳۵۸  ش

۳- کتابخانه کاخ پیش آهنگان ، درسال ۱۳۵۹  ش

۴- کتابخانه مکروریان ، درسال ۱۳۵۹   ش

قرار احصائیه  ایکه درسال ۱۳۶۰ ش از کتابهای کتابخانه های عامه درمرکز وولایات گرفته شده تعداد آنها به بیش از سه صد هزار جلد بالغ میشد.

---

نویسنده:نبیل امیری

معلومات درباره کامپیوتر

UPS (Uninterruptible Power Supplies)

امروزه با وجود مادربرد هایی که خیلی هم گران نیستند می توانید از روشهای ارزان قیمت مختلفی برای حفاظت مادربرد کامپیوتر در برابر مشکلات منبع تغذیه ( برق شهر ) استفاده کنید. ولی هیچ روشی مانند استفاده از UPS یا یک منبع تغذیه بدون وقفه نمی تواند از مادربرد یا سایر تجهیزات گرانقیمت شما در برابر مشکلات برق حفاظت کند. زمانیکه شما یک سرور یا کامپیوتر گرانقیمت دارید اهمیت وجود UPS بیشتر می شود. UPS برای فیلتر نوسانات ناخواسته برق ورودی و کنترل ولتاژ آن دارای مدارات خاصی است. و برای حل مشکل قطع برق یا افت بیش از حد ولتاژ ( افت ولتاژ برای بسیاری تجهیزات مضر است یا سبب از کار افتادن موقت آنها می شود ) از باتری استفاده می کند. که کل این مچموعه را تغذیه پشتیبان می گویند.

اما برای انتخاب یک UPS باید خدمتتان عرض کنم این به خود شما بستگی دارد که چه میزان می خواهید خرج کنید و UPS را برای چه منظوری مورد استفاده قرار می دهید. مصرف انرژی آنچه محافظت می کنید عامل دیگری است که در خرید UPS نقش مهمی ایفا می کند. واحدی که بوسیله آن ظرفیت UPS یا مقدار انرژی که به شما میدهد بیان می شود عبارت است از آمپر-ساعت. مثلاً یک UPS پنجاه آمپر ساعت می تواند دستگاه شما را با جریان 2 آمپر به مدت 25 ساعت یا با جریان 5 آمپر به مدت 10 ساعت تغذیه کند. توجه داشته باشید که میزان جریان را مصرف دستگاه تعیین می کند پس زمان تغذیه برای یک UPS مشخص به میزان مصرف دستگاه شما دارد.  بدیهی است در صورتیکه زمان بحرانی که به یک منبع تغذیه احتیاج دارید کوتاه باشد می توانید از UPS با آمپر-ساعت کمتر و در نتیجه ارزانتر استفاده کنید. البته یک محدودیت هم در این زمینه وجود دارد و آن این است که جریان نامی UPS شما باید از کل برق دستگاههای شما ( به آمپر ) بزرگتر باشد.

نکته دیگری که در پایان توجه شما را به آن جلب می کنم این است که هیچگاه از یک محافظ لوازم برقی ( مانند محافظ یخچال یا کامپیوتر ) در خروجی یک UPS استفاده نکنید یا به عبارت دیگر زمانیکه از UPS استفاده می کنید نباید از این محافظ ها به طور همزمان برای یک دستگاه استفاده کنید چون باعث صدمه دیدن دستگاه شده و حتی از نظر ایمنی شما هم می تواند خطرناک باشد.

SATA و IDE چه هستند؟    تکنولوژی دیسک سخت ( HARD DRIVE ) بر پایه پروسس موازی اطلاعات عمل می کنند و بدین معناست که اطلاعات به صورت بسته هایی به روشهاهی مختلف ( رندوم ) به باس اطلاعاتی فرستاده می شوند. اطلاعات از دیسک سخت در فاصله های زمانی کاملاً تصادفی می آیند و وارد باس اطلاعاتی شده و در نهایت به سمت مقصد نهایی می رود. IDE  مخفف Integrated Drive Electronics می باشد همینطور که می دانید رابط IDE گاهی با عنوان ATA شناخته می شود که مخفف AT Attachment است.    این تکنولوژی از سال 1990 به عنوان استاندارد کامپیوترهای شخصی (PC ) برای هارد دیسک ها بوده است و این زمانی بود که تکنولوژی مذکور جای درایوهای ESDI و MFM را گرفت یعنی زمانی که هارد دیسک ها به طور متوسط حجمی معادل 200 مگا بایت داشتند. در سال 1990 اولین هارد دیسک یک گیگا بایتی وارد بازار شد و قیمتی برابر 200 دلار در بازار آمریکا داشت. از آن پس تا کنون IDE تکنولوژی مورد استفاده بوده زیرا هارد دیسکها را با قیمت پایین در اختیار مصرف کننده قرار می داد، جای کمتری می گرفت و سرعت مناسبی داشت.    همتای IDE در آن زمان SCSI ( که مخفف Small Computer System Interface  است) بود. SCSIکمی از IDE سریعتر است اما بسیار گرانتر است. به علاوه احتیاج به خرید یک ادپتر SCSI که ارزان هم نیست احتیاج دارید. به عبارت دیگر IDE بازار هارد دیسکهای کامپیوتر های شخصی را در انحصار خود گرفت. آنطر که به نظر می رسد کارخانه های معتبر حداقل یک تا دو سال دیگر به تولید هارد دیسکهای با تکنولوژی IDE ادامه دهند.    هارد دیسکهای IDE از کابلهای ریبون پهنی استفاده می کنند که در داخل کامپیوتر بسیار به چشم می آیند و مرتب کردن این کابلها در داخل کامپیوتر  خود هنری است.    تکنولوژی هارد دیسک های ساتا ( SATA ) بر اساس پردازش اطلاعات متوالی ( سریال ) است. یعنی انتقال اطلاعات از هارد دیسک به باس دیتا و در جهت عکس به طور منظم و در دورهای زمانی مشخص انجام می گیرد.    هارد دیسکهای ساتا از کابلهای ریبون با پهنای کمتر استفاده می کنند که برای کسانی که آنرا اسمبل می کنند باعث بسی خوشبختی است. این کابلهای نازک دارای کانکتورهای بست داری هستند که کار کردن با آنها را ساده تر می کند.    هارد دیسکهای ساتا اطلاعات را با سرعت متوسط 150Mb بر ثانیه انتقال می دهند. اما مقاله های زیادی روی اینترنت در مورد هارد دیسکهای با سرعت 3Gb در ثانیه خواهید یافت.    اما بیایید این دو را در عمل با یکدیگر مقایسه کنیم و ببینیم چرا صنعت در آینده تکنولوژی SATA را بر خواهد گزید.    تا کنون در مقایسه دو هارد دیسک به قیمت هم توجه داشتیم اما حالا بدون در نظر گرفتن قیمت و  تکنولوژی مرسوم کارایی را بررسی می کنیم.آزمایش از این قرار بود. یک کامپیوتر قدیمی را به یک هارد  SATA  مجهز کردیم. و بعد از آن دو کامپیوتر امروزی ( پنتیوم 4 ) با سرعت متعارف را با هارد دیسک هایIDE برای مقایسه انتخاب کردیم. آزمایش ها و نتایج به قرار زیر بودند. آزمایش 1 آین آزمایش یک انتقال فایل معمولی بود. برای اینکه در هر سه کامپیوتر انتقال اطلاعات کاملاً  مشابه باشد در ویندوز XP شاخه : c:\windows\system32 انتخاب شد در یک سیستم که در آن ویندوز XP اجرا می شود این شاخه در حدود 330 مگابایت حجم دارد. و حدود 2000 فایل در آن وجود دارد. یک فولدر جدیر در درایو C (پارتیشن C ) از هارد دیسک ایجاد شد سپس در DOS فرمان copy>c:>windows> system32>*.* اجرا شد که همانطور که می دانید این دستور همه فایلهای داخل شاخه system32 را در فولدر جدید کپی می کند و نتایج جالب بدست آمده آز این قرار بود:  کامپیوتر و نوع هارد دیسک زمان انتقال اطلاعات  سیستم جدید اول همراه با IDE 127 ثانیه  سیستم جدید دوم همراه با IDE 151 ثانیه  سیستم قدیمی همراه با SATA 44 ثانیه آزمایش 2 دومین آزمایش زمان بوت شدن است که زمانهایی که مربوط به سخت افزار است حذف شده است. یعنی از لحظه ای که تصویر آغازین ویندوز به نمایش در می آید تا لحظه ای که دسک تاپ کامپیوتر به  حالت عادی در می آید زمان اندازه گرفته شد نتایج به قرار زیر است  کامپیوتر و نوع هارد دیسک زمان بوت  سیستم جدید اول همراه با IDE 28 ثانیه  سیستم جدید دوم همراه با IDE 28 ثانیه  سیستم قدیمی همراه با SATA 17 ثانیه توجه: در این تستها به کارخانه سازنده دیسکها اشاره نشده است مطمئناً با در نظر گرفتن این فاکتور تغییر خواهد کرد ولی هر دو مدل IDE و SATA از هارد دیسک ساخت یک کارخانه استفاده شده است. نبیل امیری

ولایت بدخشان

ولایت (استان) بَدَخشان یکی از ولایت‌ها(استان‌ها)ی کشور افغانستان است. بدخشان در شعرهای شاعران به کیفیت لعل خویش معروف بوده‌است. بدخشان در شمال شرقی افغانستان واقع است. این استان در سال ۱۸۹۶ میان دو امپراتوری بزرگ (روسیه تزاری و بریتانیا) به دو بخش تقسیم گردید. یک بخش این استان تحت نام بدخشان روسیه و بعدا منطقه خودگردان کوهستانی بدخشان شوروی با مرکزیت شهر خاروغ به روسیه تعلق گرفت، و بخش دوم با مرکزیت شهر فیض‌آباد به امارت افغانستان پیوست. روسیه و انگلیس آمودریا (جیحون) را به عنوان مرز طبیعی پذیرفته و توسط ستونهای مرزی نشانه‌گذاری شد. در سال ۱۹۱۷ بعد از پیروزی انقلاب بلشویکی در روسیه بدخشان روسیه به شوروی در تشکیل جمهوری شوروی سوسیالیستی تاجیکستان تعلق گرفت.

§==فرهنگ و نژاد== مساحت بدخشان افغانستان ۴۷۴۰۳ کیلومتر مربع بوده و جمیعت آن بالغ بر یک میلیون و هفتصدو پنجاهزار نفر است، اکثریت باشندگان این استان را تاجیکان تشکیل داده و به زبان فارسی حرف می‌زنند.در بدخشان زبانهای دیگری به نام زبانهای پامیری (از خانواده زبانهای ایرانی شرقی) هنوز زنده هستند، و مردم به آنها تکلم می‌نمایند.مردم بدخشان دارای اصلیت آریائی بوده و از اصیلترین قبایل ساکن در افغانستان میباشند. اکثر مردم این استان باسواد بوده و به ارزشهای دینی خود سختگیر اند. شخصیتهای فرهنگی: این ولایت دارای شخصیتهای فرهنگی مهم در ادبیات عربی و فارسی بوده که مهم‌ترین آنهاکه در گذشته و حال دارای تألیفات و آثار علمی هستند قرار ذیل می باشند: ناصر خسرو،ابوالحسن البدخشی مولف یک کتاب مشهور در اصول فقه، مولانا عبدالله بدخشی«گرد آورندهء مکتوبات امام ربانی» استاد برهان الدین ربانی از شخصیت های مهم سیاسی شرق در نیم قرن آخر، شاه محمد ولی خان دروازی، غیاثی صاحب، مولانا غیاث الدین ذره، مولانا عبدالودود جلیلی، صایب راغی، استاد محمد موسی توانا، آرین پور شهید، عبدالحی شیدا، صوفی قربان محمد، استاد بیان، استاد نعمت الله شهرانی، استاد عنایت الله شهرانی، پوهان نظیف شهرانی، مغموم دروازی، نایل لاجوردین شهری، مولانا خسته، مولانا عبدالرحمن، مولانا زیرک درایمی، مولانا نایل «مخدوم نایل»، داکتر قاری محمد ایاز، استاد محمد میرویس غیاثی، قاضی عبدالحق عتید، استادسمیع رفیع، حاجی عبدالشکور واقف حکیمی، استاد فضل الرحمن فاضل، استاد خلیل الله هدف، استاد مطیع الله تائب،استاد عبدالباری ابراهیمی، استاد داد محمد خاشی،پوهنمل دوکتورعبدالقدیربران، استاد مسعود بدخش، یزدان یار، سودا، استاد واصل لطیفی،استاد علام الدین اثیر.

[ویرایش] جغرافیای طبیعی

بدخشان دارای کوههای بلند و رودخانه‌های خروشان است، فراورده‌های عمده این استان گندم، جو، جودر (گندم سیاه)، جواری (ذرت)، و ارزن است، از جمله میوه‌های این استان توت و چارمغز (گردو)، زردآلو، آلوبالو و سیب آن مشهور است.سیب بهارک و چارمغز سرغیلان درین ولایت از شهرت خوبی برخوردار است. بدخشان به داشتن معادن لعل، لاجورد، زمرد، فیروزه و طلای خویش دارای شهرت است. عمده ترین مخزنهای طبیعی آن، در یمگان لاجورد به حجم سه صدکیلومتر طول و ۴۷ کیلومتر عرض، و معدن لعل در سرغیلان که ازان به علت عدم مشخص بودن محل آن استفاده صورت نمیگیرد، میباشد. در نتیجه برسیهای که اخیراً در مورد نفت در افغانستان صورت گرفته‌است، این استان را دارای زخایر بزرگی نفتی تثبیت نموده‌اند. این استان با جمهورهای تاجیکستان، پاکستان و استان سینکیانگ جمهوری مردم چین دارای مرز مشترک است.

کوه‌های مهم این استان خواجه‌محمد، هزارچشمه و سفیدخرس نام دارند. رودخانه‌های مهم آن عبارت‌اند از رود کوکچه، واخان، انجمن، وردج، تگاب، تنگی شیوا، پامیر، جرم، چاهیل در سرغیلان، آغرده در غارسپان، غوری‌سنگ، درواز، راغ.ولایت بدخشان ۵۳ فیصد منابع آبی افغانستان را داراست.

بلند ترین قلهِ کوه‌های هندوکش در خاک افغانستان بنام «نوشاخ» درین ولایت قرار دارد.پامیر که به نام بام دنیا معروف است، درین استان موقیعیت دارد.

دریاچه (در فارسی افغانستان جهیل)‌های آن شیوا، سرغیلان زرقل و چقمقین نام دارند.

[ویرایش] اماکن تاریخی

از اماکن تاریخی آن می‌توان از ویرانه‌های بهارک (که در حاشیه شهر تاریخی بهارستان و لان شی آباد شده‌است)، اشکاشم و توپخانه زیباک و مقبره ناصر خسرو نام برد.

---

نویسنده:نبیل امیری

شعرهای زنان افغانستان

یگامی در معرفی شعر زنان در افغانستان

روی جلد کتاب شعر زنان افغانستان، که به تازگی

 به همت مسعود میرشاهی در ایران نشر یافته است

این کتاب مجموعه مقاله هایی است که نخست در مجلۀ آریانا ی کابل به چاپ رسیده و بعداً با افزودن مقاله هایی دیگر به صورت کتاب درآمده است.

در پیشگفتار کتاب تحت عنوان "خوبان پارسی گو" به موقعیت زن شرقی، به ویژه زن افغانی طی قرون اشاره رفته است: در سرزمین افغانستان "نصف جمعیت زنان هستند که هیچ گاه نتوانسته اند آزادی سخن داشته باشند و تمام قریحه های زیبایشان نشکفته، پرپر شده است. گوهر شعر و دیگر استعدادهای هنری زنان در جامعه های فارسی زبان، از رابعۀ بلخی و مهستی گرفته تا قرة العین و فروغ فرخ زاد، همه همه در تنگنای تعصبات کم بینی و کوته فکری جامعه پژمرده و پایمال شده است."

گردآورنده در مقدمۀ کتاب نوشته است: "در همه دوره های تاریخ ادبیات فارسی می توان به نام زنان شاعر برخورد، ولی عدۀ آنها نسبت به تعداد شعرا کمتر است و اشعارشان اکثراً از بین رفته است. همچنین شرح حال این شاعران کمتر در دست بوده؛ بعضاً حتی عصر و مولد آنها هم معلوم نیست... این امر زاده و نتیجۀ موقعیت زبون و پست زن ها در جامعۀ مشرق زمین می باشد." و اندکی دورتر می افزاید: "زنان مسلمان پرده نشین بودند و حتی نام و آثار ایشان اجازۀ خروج از پس پرده را نداشت. اگر به تخلص های شاعران نظری بیاندازیم، می بینیم که اکثر آنها به پرده نشینی و مستوری خود اشاره نموده اند: حجابی، مخفی، مستوره، محجوب، نهانی و..."

بدین سان آشکار است که گرد آوردن مجموعه ای از شعر قدیم و جدید بیش از هشتاد زن شاعر افغانی کار آسانی نبوده است.

تنوع در سبک و شیوه بیان

گردآوری این مجموعه نخست به مناسبت برنامه ویژۀ "چهرۀ پنهان زن افغان" که با همکاری انجمن رودکی و یونسکو، در ساختمان یونسکو در پاریس برگزار شده، منتشر شده است. استقبال فراوان گردآورنده را بر آن داشته که آن را در ایران نیز منتشر کند.

عر در دوران پرده نشینی

کتاب از دو بخش تشکیل شده است. بخش نخست، گزیده ای از شعرهای زنان پارسی گوی افغانستان و بخش دوم نمونه ای از لندی (تک بیت) های آنان است.

شاعران به ترتیب الفبا در کتاب جای گرفته اند، از این رو تفکیک قدیم و جدید کار مشکلی است. بهتر بود که قدیمی ها از معاصران تفکیک می شدند تا خوانندۀ علاقمند آسان تر به آثار شاعرۀ مورد نظر دسترسی پیدا می کرد.

نخستین شاعرۀ پارسی گوی که در این کتاب از او یاد می شود رابعه دختر کعب غزداری از شاعران معاصر رودکی، در سدۀ چهارم است. شاعره ای که به جرم عاشق شدن به دست برادرش به قتل می رسد. اندوه عشق او هنوز رنگ کهنگی نگرفته است، به ویژه در این قطعه معروف:

عشق او باز اندر آوردم به بند
کوشش بسیار نامد سودمند
توسنی کردم ندانستم همی
کز کشیدن سخت تر گردد کمند
عشق دریایی کرانه ناپدید
کی توان کردن شنا ای مستمند؟
عاشقی خواهی که تا پایان بری؟
پس بباید ساخت با هر ناپسند
زشت باید دید و انگارید خوب
زهر باید خورد و پندارید قند!

نگاهی گذرا به شعر افغانستان

شعر افغانستان همواره ادامه دهندۀ سبک قدیم بوده و تنها در سالهای اخیر است که برخی شاعران این سرزمین به آنچه شعر نو گفته می شود رو آورده اند. نخستین پیشگامان این راه شاعرانی چون آیینه، الهام، بارق شفیعی، توفیق، محمود فارانی و لایق بوده اند که گاهی بعضی از آثارشان را می توان از نظر بیان شعری و ساخت آن نو به شمار آورد. تازه شعر نو در آثار شاعران معاصر افغانستان بیشتر به سبک چهارپاره جلوه کرده که وزن و قافیه آنها کامل است.

نگاهی به شعر معاصر افغانستان از چند دهه پیش تا کنون تأثیر برخی شاعران ایرانی مانند فریدون توللی، فریدون مشیری، نادر نادرپور و نصرت رحمانی را بر پیش کسوتان آشکارمی کند. می توان گفت که تا دوران معاصر، به دلیل نا آشنایی با شعر نو و آنچه بیان شعری نو خوانده می شود، و دوری از تجربۀ شاعران نوپرداز ایران و کشورهای دیگر، میراث نظم کهن در افغانستان بیش از حد دوام آورده است.

تنها در چند دهه اخیر و به ویژه پس از مهاجرت برخی از سرایندگان افغانستان به خارج است که شعر این سرزمین فرصت یافته است با روندهای هنری مدرن مانند شعرنو رابطه برقرار کند. در مجموعۀ حاضر نیز با کسانی آشنا می شویم که تلاش کرده اند حرف و سخنی اگر دارند، در قالبی نو بیان کنند.

نظر یک شاعرۀ افغانی

زهرا حسین زاده که خود شاعر است و ساکن مشهد، دربارۀ وضعیت شعر زنان در افغانستان می گوید: "اصولاً تعداد زنان شاعر در افغانستان کم است و آنها که هستند همان ها هستند که از گذشته شعر می سرودند و بدون تغییری همچنان هم به همان سبک و سیاق شعر می گویند. اخیراً در جشنوارۀ پروین اعتصامی چندتن از این شاعران به ایران دعوت شده بودند و من شعرهایشان را شنیدم اما چندان امیدوارکننده نبود. بیشتر متمایل به شعر کهن هستند و تجربه های اندکی در شعر نو آزاد دارند."

دامه تصاویر و مضامین کهن در شعر امروز افغانستان چشمگیر است

اما در کتاب "شعر زنان افغانستان" نمونه های درخشانی ثبت شده است:

از هما محتسب زاده آذر (متولد ۱۳۳۰):

من از فضای خالی از آیینه و بهار
از اندرون کلبه ی تاریک
از شهر بی درخت
بی شادی و سرور
فریاد می کشم.

از مریم محمود:

برای چشم تو باید
هزار یلدا را
به همدگر پیوست
و آن زمان به نگاهت عمیق اندیشید.

یا از کریمه ویدا شاعره ساکن آمریکا که هم به سبک قدیم شعر می سراید و هم به سبک جدید:

نه آن سنگی
که به سویم پرتاب شد
نه آن شلاقی
که بر پشتم فرود آمد
مرا دردی افزود
ولی؛
این نگاه تماشاگران حادثه بود
که پیش از اصابت برتن
زخمم می زدند.
نه:
ناپاک کجا بودم من
آنان؛
ناپاکم می دیدند.

غزل و شعر نو

در کتاب شعر زنان افغانستان هم غزل هست و هم شعر آزاد. هستند کسانی که هم غزل می سرایند و هم شعر نو می گویند. بعضی از شعرها بیشتر نظم به حساب می آیند و از تصویرسازی و صور خیال بهره ای ندارند. برخی از اشعار آزاد نیز از حدود نثر فراتر نمی روند اما مضمونی دلنشین دارند، مثل این قطعه از پروین پژواک:

هرصبح که از خواب برمی خیزم
بر شیشه ی یخ گرفته
با سر انگشتان گرمم
نام تو را می نویسم
و از لابلای آن به بیرون می نگرم
که کی بهار می آید؟

بازتاب رویدادهای اجتماعی

با نگاهی به زندگی نامه شاعران معاصر روشن می شود که از بدو نابسامانی ها در کشور افغانستان، تعدادی از آنها به ایران آمده اند و یا در سراسر دنیا پراکنده شده اند. این جابجایی و سرگردانی و خبرهای پیوسته ناگواری که از موطن شاعران به گوش به آنها می رسیده، نه تنها بر زندگانی شان تأثیر گذاشته، بلکه شعرشان را نیز اندوهگین و سوگوار ساخته است. در غزلی از ضیا گل سلطانی می خوانیم:

دیگر مگو روایت چشمان خسته را
تصویری از تبسم لب های بسته را
در انزوای غربتم آهسته تر بیا
تا بشنوی ترنم قلب شکسته را
احساس می کنی که کسی بوسه می زند
این بازوان زخمی در خون نشسته را

اما بیشتر از همه کسانی هستند که رنج و تعب را با ماندن در وطن به جان خریده اند. شعرهای آنها که در متن حوادث بوده اند، سرشار از غم، نگرانی، یأس و دلمردگی است. در شعر نفیسه ازهر می خوانیم:

وایت با حس و ذهن زنانه

به چه خشنود شویم؟
همه جا ویران است
و در آغاز بهاران
گلکی نیست به شاخ
آب در باغ ز رفتار خود استاده که جنگ
خون در آن افکنده است...
خواهرم شاد
که فردا عید است
خبرش نیست
که مردم همه ماتم زده اند
و من و مادر من
سوگواریم که مردم همه ماتم زده اند.

البته شاعرانی هستند مانند لیلا یلدا (متولد ۱۳۴۳) که به رغم تمام سختی ها، در شعرشان از یأس و تسلیم خبری نیست. او در غزل عشق چنین می سراید:

با سیه چشمان خود خواهم که مدهوشت کنم
با سپید اندام خود یک شب کفن پوشت کنم
مست می لرزد تنم در خواهش این اشتیاق
جامها می از لبانم جان من نوشت کنم
من سراسر شور و شوقم اندراین ویرانگی
با گل گلبوسه ها چون باغ گلپوشت کنم...

فائقه جواد مهاجر (متولد سال ۱۳۵۴) نیز در شعر خود کوشیده است دلها را در کوران ناملایمات امیدوار نگه دارد:

از راه دشت های پر از گل بیا بهار!
با خاطرات کهنه به کابل بیا بهار
شهزادگان شهر مرا یاد دار و باز
با دختران خم زده کاکل بیا بهار
بر روی قبرهای چه بسیارمان بریز
با عطر زندگی به تجمل بیا بهار
یا نوبهار!
گرچه بهارم به باد رفت
اما پس از تمام تطاول...
بیا ... بهار

انتشار کتاب "شعر زنان افغانستان" اقدام مثبتی است هم برای دوستداران شعر فارسی و هم پژوهشگران ادبی. کتاب به همت مسعود میرشاهی توسط دو انتشاراتی افکار و شهاب در ۲۹۰ صفحه و در قطعی متفاوت در تهران به چاپ رسیده است. طرح های گویای مریم عنایتی به زیبایی کتاب افزوده است.